Tuesday, August 21, 2007

Линүкс анхлан сурагчдын 10 команд

За би ч нээх линүкс дээр сайн биш л дээ. Төгсөөд ажил хийж эхлэхээр аргагүй эрхэнд ажлын шаардлагаар ч гэх юмуу линүксийг өргөн хэрэглэх боломж олдсонгүй. Оюутан байхдаа л суулгаж, нухаж, хэрэглэж байсны хувьд өнөөдөр ямарваа нэгэн линүкс систем руу терминал ашиглан хандахад алзахгүй хийх гэсэн зүйлүүдээ хийчих байх гэж бодож байна. Ингэхдээ мэддэг хэдхэн командуудаа л ашиглана даа. Lxpages.com блог дээр энэ командуудыг жагсаажээ;

1) ls
Файл системийн хамгын их ашиглагддаг команд. Хавтас доторх бух агуулгын жагсаалт хэлбэрээр харуулдаг. Хэрэв
ls -l
гэсэн параметертэй ашигласан тохиолдолд файл болон хавтаснуудын бичэх унших эрхүүд болон ямар хэрэглэгч болон групд хамааралтай болох гэх мэт нарийвчилсан мэдээлэлтэй нь жагсаана. Жишээ нь f үсгээр эхэлсэн файлуудыг жагсаамаар байвал;
ls -l f*

2) find
Файлаа хаана хадгалсанаа санахгүй тохиолдолд, эсвэл системийн ямар нэгэн файл хаана байрладагыг ни олоход ашиглагддаг хайлтын команд. ls команд маань зөвхөн бидний байгаа хавтас доторхийг жагсааж хайдаг бол find тодорхойлсон хавтасан доторх дэд хавтасуудад хүртэл хайна. Жишээ нь бүх дискэнд дэх f үсгээр эхэлсэн бүх файлуудыг олохыг хүсвэл; find / -name f*

3) man
Линүксийн командуудын талаар тусламж авахыг хүсвэл энэ командыг ашиглана. Бүх командуудын гарын авлага(manual), хэрхэн ашиглах талаар жишээтэйгээ гарч ирнэ. Жишээ нь find командын талаар тусламж авая гэвэл man find гэж бичнэ.

4) vi
Архаг линүксчидийн ганц хэрэглэдэг тэxт/файл засварлагч. би ашиглаж мэдэхгүй, туулийн дургүй. Заавал юмийг хэцvv болгох гэсэн юм шиг зохиогдсон сонин эдитор.

5) cat
Теxт файлуудын доторх агуулгыг ни харуулахад зориулагдсан команд. Жишээ нь xxx.txt файлын доторхийг нь хармаар байвал cat xxx.txt

6) more
Дэлгэцэнд багтахааргүй их агуулгатай теxт файлыг дэлгэцэнд багтах хэмжээгээр нь таслаж харуулахад ашиглана. cat xxx.txt | more

7) grep
Ямар нэгэн теxт файл дотроос үг хайхад ашиглана. Жишээ нь xxx.txt файл дотор passwd гэсэн үгийг хайхийн тулд; grep “passwd” xxx.txt

8 ) chmod
Линүкс дээр файлууд нь 3 янзын эрхтэй байдаг; унших(r)-бичэх(w)-ажилуулах(x). Энэ гурван эрх нь 3 груп тус бүрт нь тодорхойлогддог; өөрт-манай групд-бvгдэд гэсэн. Жишээ нь script.sh гэсэн файлд ажилуулах эрх өгөхийн тулд; chmod +x script.sh

9) ps
Линүкс-д арын албанд ажиллаж байгаа процэссуудыг харах.

10) cp, mv, rm
Файл хуулах, устгах болон зөөх(нэрийг нь өөрчлөхөд) ашиглана.
Хуулах; cp huuchin.txt shine.txt
Устгах; rm fail.txt
3өөх(нэр өөрчлөх); mv huuchin.txt shine.txt
Хавтас устгах(дотор нь хоосон байх ёстой); rmdir havtas
Хавтас дах бүх файлыг устгах; rm -rf *
За тэгээд энэ арван командыг мэддэг байхад линүксээр хол явна дааа :)
Амжилт хүсье.

Эх сурвалж; http://blog.lxpages.com/2007/02/25/top-10-linux-commands-for-newbies/


2 Comments:

MNGULAAN said...

minii bodloor bid yagaad REDHAT, SuSE, CentOS ch geh met urgun tarahsan linux ashiglah yostoi gej, barag uls bolgon uuriin gesen linux tei baidiin bainlee, bugdeeree hiitsgeye, buh source ni belen baigaa yum chine

bayarsaikhan said...

Соёмбо гээд монгол линүкс тархац байдаг. Neg uye neleen idevhtei orchuulagdaad baisan. http://openmn.sourceforge.net/

Odoo ch bas limnux-iinhen yum hiigeed l baigaa baih.
http://www.limnux.org/


eXTReMe Tracker

© Blogger Templates from Webtalks